İklim Kuşakları
İklim kuşakları matematik iklim kuşakları ve sıcaklık iklim kuşakları olarak ayrılır;
1- Matematik İklim Kuşakları
Dünya’nın ekseni yörünge düzlemine 23° 27′ eğik olduğundan tropikal kuşağın sınırları 23° 27′ kuzey (Yengeç dönencesi) ve 23° 27′ güney (Oğlak dönencesi) enlemleridir (Şekil 1.2.8). Güneş ışınları Tropikal kuşaktaki yerlere yılda iki kez, dönencelere ise bir kez dik düşer. Bu kuşakta gece ve gündüz arasındaki zaman farkı azdır.
Dönenceler ile 66° 33′ enlemleri arasındaki bölgeye orta kuşak denir. Güneş ışınlarının düşme açısı yıl içinde büyük ölçüde değiştiği için bu kuşakta dört mevsim belirgin olarak yaşanır.
66° 33′ enlemleri ile kutup noktaları (90°) arasındaki bölgeye kutup kuşağı denir. Bu kuşağa güneş ışınları küçük açılarla düşmektedir. Bu bölgede gece ve gündüz süresi 24 saati geçer; yılın bir dönemi gündüz, bir dönemi gecedir.
2- Sıcaklık Kuşakları
Matematik iklim kuşaklarının sınırları eksen eğikliğine göre ortaya çıkmıştır. Sıcaklık kuşakları ise Dünya’nın şeklinin yanı sıra kara ve denizlerin dağılışı, okyanus akıntıları ve genel hava dolaşımına bağlı olarak meydana gelmiştir. Bu nedenle sıcaklık kuşaklarının sınırları matematik iklim kuşaklarının sınırlarıyla çakışmaz.
Sıcak kuşağın sınırları Kuzey Yarım Küre’de 30° 30′ enlemi, Güney Yarım Küre’de ise 27° paralelidir. Sıcak kuşağın alanının Kuzey Yarım Küre’de daha geniş olmasının nedeni, bu yarım kürede karaların daha geniş yer kaplamasıdır.
Ilıman kuşağın Kuzey Yarım Küre’deki sınırı 30° 30′ ile 68° 30′ enlemleri arasındaki bölgedir. Güney Yarım Küre’de ise bu kuşağın sınırı 27° ile 48° paralelleridir (Şekil 1.2.9).
Soğuk kuşağın Kuzey Yarım Küre’deki sınırı 68° 30′ ile 90° enlemleri arasındaki bölgedir. Güney Yarım Küre’de ise bu kuşağın sınırı 48° ile 90° paralelleri arasındaki bölgedir. Bu yarım kürede soğuk kuşağın alanının geniş olmasının nedeni Antarktika Kıtası’nın bu kesimde olmasıdır.